Янгиликлар
Коронавирус билан курашиш одамларга нимани ўргатди?
Муаммоли вазиятлар инсон руҳиятига, маънавий ва жисмоний қувватига таъсир ўтказмай қолмайди, аммо умид ва ишонч яна олға қадам босишга, қийинчиликларни енгишга ундайди. Қалбингизда шукроналикка жой бўшатинг. Шунда муаммолар таъсирини, албатта, ижобий томонга ўзгартира оласиз.
Бугун дунёга таҳдид солаётган муаммо — коронавирус билан курашиш бизга нимани ўргатди? Тан олиш керак, у ҳар қандай ҳолатда тадбирли ва тартибли бўлишимиз лозимлигини кўрсатди.
Бежизга “Тадбир бандадан, тақдир эса яратгандан” дейишмаган. Вирус билан курашиш ўз-ўзимизни назорат қилиб яшашга мажбур қилди. Биз шу чоққача ҳам шундай эдикми? Юриш-туришимизга, ҳаракатланишимизга, бошқалар билан муносабатларимизга, атроф-муҳит тозалигига ва ҳакозаларга шундай эътиборли эдикми? Йўқ, албатта. Аввалги ҳолатимизни бир эслайлик-а, оиламиз ёки меҳнат жамоамизда, ҳатто, кимдир грипп ёки шунга ўхшаш касалликка чалинган бўлса-да ёнимизда бемалол йўталиб ҳам, аксириб ҳам юраверарди. Бунга эътибор ҳам қилмасдик, ҳатто бир-бирларимизга ҳам юқтириб олардик. Қанчалик тадбирсиз, қанчалик тартибсиз ва қанчалар эътиборсиз бўлган эканмиз, афсус.
Вирус билан курашиш бизни покликка, тозаликка ўргатди
Албатта, муқаддас динимиз — ислом дини поклик, тозалик динидир, поклик имондандир, деб таълим беради. Шунинг учун фарзандларимизни болаликдан покликка, озодаликка ўргатишимиз кераклигини яхши биламиз. Лекин хаётда биз қанчалик бунга риоя қилдик? Шу ўринда вирус покликни бутун дунёга ўргатди, десам муболаға бўлмайди.
Соғлик яратган томонидан бизга берилган қанчалик улкан бойлик эканлигини кўрсатди
Шу ўринда яқинда ижтимоий тармоқлардаги келтирилган бир маълумот эсимга тушди. Италия касалхоналарининг биридан тузалиб чиққан 93 ёшли кекса киши индустриал сунъий нафас бериш жиҳозининг бадалини талаб қилишганида у йиғлай бошлабди. Доктор ҳисоб варағи туфайли йиғламаслигини тавсия қилади.
Кекса киши эса шундай дейди:
Тўлашим лозим бўлган пул туфайли йиғламаяпман. Бу тўловларнинг ҳаммасини тўлашга кучим, имконим бор. Мени йиғлашга мажбур қилган нарса 93 йилдан буён Тангрининг ҳавосидан ҳеч қийинчиликсиз нафас олмоқдаман ва бунинг бадали (ҳақи)ни ҳеч тўламадим.
Ваҳоланки, биргина нафас берувчи жиҳоз учун бугун ҳар кунига 500 евро тўлаб турибман. Тангридан қанчалар қарздорман, биласизми? Бу неъмат учун бир бор бўлса ҳам ташаккур айтмабман, шукр қилмабман!
Ҳақиқатан ҳам инсон ҳар куни ўртача йигирма тўрт минг маротаба нафас олаётгани ва яна шу миқдорда нафас чиқараётганини бир тасаввур қилсак, яратганни бизга инъом этган бу бойлигини тўлиқ идрок эта оламиз. Ҳатто ухлаганимизда ҳам нафас олишдан тўхтамаймиз ва ҳеч ким “вой нафас олишдан чарчадим”, ҳам демайди. Айнан, бу неъматнинг қадрини, қийматини ўргатмадими вирус билан курашиш бизга? Умримизни, унинг ҳар бир дақиқасини, ҳар бир нафасимизни қадрлашни ўргатмадими? Инсон сифатида умр давомида ўзимизга, халқимизга, юртимизга, қолаверса, бутун инсонларга наф бериб яшашимиз кераклигига ўргатмадими? Оилада, меҳнат жамоасида ҳамкасблар билан, жамиятда инсонлар билан ўзаро муносабатимизни тубдан ўзгартиришга ва яхшилашга ўргатмадими бизни?
Юрагимизда соғинч ҳиссини уйғотмадими?
Яқин дўстлар ва инсонлар билан кўришиб бир даврада суҳбатлар қуришни, қариндошларимизникига меҳмонга боришни, қарияларимиз ёки касалларимиз ҳолидан хабар олишга боришни, ишимизга эмин-эркин бориб ҳамкасблар билан биргаликда фаолият юритишимизни, биргаликда хайрли тадбирларда ёки ибодатларда иштирок этишимизни соғинтирмадими ва бу орқали уларнинг қадрини бизга билдирмадими? Ҳозирчи, ҳозирги карантин даврида нафақат ўзимиз дўстларимиз ёки танишларимизни, ҳаттоки ўз фарзандларимиз ёки невараларимизни ҳам бағримизга олиб эркалашдан ва ҳатто улар билан яқинроқ масофада бўлишдан ҳам тийилиб турибмиз.
Борига, қаноат қилиш, шукр қилишни ўргатди
Яқинда ҳам у ёки бу ҳолимиздан нолиб, ҳар бир қилинаётган ишлардан камчилик ва нуқсон ахтариб яшамаётганмидик? Ўзимизни яшаш тарзимиз учун кимнидир айблаб келардик? Тўғрими?
Энг ёмони, айримларни бу хислат ҳануз тарк этолмаяпти.
Бугун ўз касби орқасидан оила тебратаётган инсонларнинг ишлари юришмай, оддий қилиб айтганда, тирикчилиги пандемия сабаб тўхтаб қолган давр. Давлатимизнинг бу борада олиб бораётган сиёсатида энг аввало кам таъминланганлар, жамиятнинг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламига ёрдам кўрсатиш, уларни карантинда жорий этилган тартиб-қоидалар боис юзага келаётган қийинчиликлар ва ноқулайликлардан асраш каби муҳим жиҳатлар биринчи ўринга қўйилганини кўришимиз мумкин. Ҳукуматимиз ва кўпгина ҳамюртларимизнинг олижаноб амаллари сабаб ҳомийлик ёрдамлари ташкил этилмоқда. Муҳтож оилаларга берилаётган озиқ-овқат маҳсулотларини ҳам кўпга тенг тақсимланишига эътибор қаратилмоқда. Бугунги шу кунда ҳам ижтимоий ёрдамнинг “миқдорини ўлчаётган” баъзи бир юртдошларимизга қараб наҳотки биз шунақа халқ бўлсак, очарчилик ва уруш даврларида бир майизни қирққа бўлиб еган оталаримиз, ўз боласи қатори етимларни бошини силаган оналаримизнинг сабр ва матонати энди ўтмишда қолдими деган савол пайдо бўлади.
Бугун аксарият давлатларда ушбу касалликка чалинган беморлар тузалиши учун ўз ҳисобидан катта маблағ сарфлашларига тўғри келаётган бир пайтда бизнинг юртда беморлар мутлақо текин, давлатимиз ғамхўрлиги остида, жаҳон стандартларига тўла жавоб берадиган даво муолажаларини олишмоқда. Шуни ўзи инсонпарварлик олий даражада қадр топган юртда яшаётганлигимизга шукроналар келтиришимизга етмайдими?
Эшбек Махаммадиев,
Жиззах вилоят адлия бошқармаси бошлиғи биринчи ўринбосари.