Yangiliklar
Xalq orasiga yaqinroq kirib borish va ularga beminnat xizmat ko'rsatish bugun eng samarali tizim hisoblanadi.
Jizzax viloyat adliya boshqarmasi, G'allaorol tuman adliya bo'limi bilan birgalikda G'allaorol tumanidagi dehqon bozorida "Huquqiy profilaktika" tadbiri amalga oshirildi.
Shuningdek, xalqning uzog'ini yaqin qilish, mablag'i va vaqtini tejash maqsadida tadbir davomida davlat xizmatlari markazi xodimlari tomonidan fuqarolarga sayyor davlat xizmatlari ko'rsatildi. Olis hududlarda bunday loyihalarning amalga oshirilishi aholi uchun ayni muddao.
Do'stlik tuman аdliya bo'limi DXM hodimlari tomonidan "Saritepa" MFY da sayyor tartibda jami 37 ta dehqon xo'jaliklari davlat ro'yxatidan otkazildi.
Aholining uzog'ini yaqin, og'irini yengil qilishga qaratilgan bunday loyihalar xalq roziligiga sabab bo'lmoqda.
Jizzax viloyat adliya boshqarmasi, viloyat sudi va O'zbekiston Respublikasi Oliy Sudi vakillari bilan hamkorlikda Jizzax shahar davlat xizmatlari markazi binosida viloyatdagi yuridik xizmat xodimlari, huquqshunoslar, talabalar, yosh yuristlar ishtirokida seminar tashkil etildi. Tadbirda sud faoliyatida amalga oshirilayotgan yangiliklar, yoshlarni ushbu sohaga jalb qilish, sohaning murakkab tomonlari va afzalliklari yuzasidan iliq suhbat qurildi. Oliy sud vakili tomonidan sud faoliyati to'g'risida berilgan ma'lumotlar yosh huquqshunoslar ongida bir kun kelib sudyalik lavozimini egallash qanchalik murakkab va masuliyatli kasb ekanligi to'g'risida tushuncha hosil qildi.
Shuningdek seminarda, Oʻzbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi qoshida Sudyalar oliy maktabi tashkil etilganligi, Davlatimiz rahbarining “Sudyalik lavozimlariga nomzodlarni tayyorlash, sudyalar va sudlar apparati xodimlarini qayta tayyorlash, ularning malakasini oshirish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qarori ijrosi doirasida ochilgan ushbu maktab sohaga yuqori malakali kadrlarni tayyorlashda katta ahamiyat kasb etayotganligi hamda ushbu maktabda o'qish tartibi, kirish imtihonlari to'g'risida ma'lumot berildi.
Har bir istemolchi albatta harid qilgan mahsulotini sifatli bo'lishini hohlaydi. Ammo vaholangki hozirgi kunda savdo rastalarida kantrafakt mahsulotlar ko'plab uchramoqda.
Har bir istemolchi huquqini himoya qilishni ko'zlab ayni paytda O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi, O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi Soliq qo‘mitasi hamda Bojxona qo‘mitasi hamkorligida "Kontrafaktiz oy" oyligi davom etmoqda.
Ushbu oylik doirasida mahalliy tadbirkorlik subyektlariga tegishli tovar belgisiga ega mahsulotlarning kontrafakt nusxalari xorijdan respublika hududiga kirib kelishini oldini olish maqsadida, Jizzax viloyat adliya boshqarmasi hamda Jizzax viloyati Bojxona boshqarmasi xodimlari bilan hamkorlikda “Kontrafakt mahsulotlarga qarshi kurashishda bojxona xizmatining o‘rni” mavzusida seminar tashkil etildi.
Geografik ko'rsatkich ma'lum bir geografik hududda paydo bo'lgan va ularning kelib chiqish joyi bilan bog'liq xususiyatlarga ega bo'lgan tovarlarda paydo bo'ladigan belgidir.
Belgilanish faqatgina ma'lum hududga nisbatan mahsulotning kelib chiqishini ko'rsatsagina geologik ko'rsatgich sifatida hizmat qilishi mumkin.
Mamlakatimiz bo'ylab bunday mahsulotlar juda ko'p uchraydi va Zomin tandiri kabobi ham aynan mana shunday mahsulotlar sirasiga kiradi desak hato bo'lmaydi.
"Zomin tandiri go'shti" brendi O'zbekiston Respublikasida birinchilardan bo'lib, geografik ko'rsatkichidan foydalanish huquqi bilan Zomin tuman hokimligi mulki sifatida davlat ro'yhatidan o'tkazildi.
"Jizzax ovozi" gazetasining bugungi sonida Jizzax viloyat adliya boshqarmasi xodimlari A.Rajabov, Sh.Sulaymonov va I.Ablakulovalarning "Adliya maslahatxonasi" rukni ostida maqolalari chop etildi.
Fuqaro N.Siddiqova tomonidan turmush o‘rtog‘i S.Siddiqovning o‘z vazifasini bajarish jarayonida vafot etganligi sababli tovon pullarini undirishda amaliy yordam berishni so‘rab qilgan murojaati adliya boshqarmasi tomonidan o‘rganib chiqildi.
O'rganish jarayonida viloyat Bandlik bosh boshqarmasining 2022-yil 20-iyundagi 16-T-sonli buyrug‘iga asosan S.Siddiqovning Jizzax viloyat yuqimli kasalliklar shifoxonasida o‘z vazifasini bajarish jarayonida vafot etganligi holati maxsus tekshirish komissiyasi tomonidan tasdiqlanganligi aniqlandi.
Natijasiga ko'ra fuqaro N.Siddiqovaning manfaatida Jizzax viloyat yuqimli kasalliklar shifoxonasiga nisbatan bir yo‘la to‘lanadigan tovon puli hamda etkazilgan zarar pullari undirish to'g'risida fuqarolik ishlari bo'yicha sudga da'vo arizasi kiritildi. Sud tomonidan da'vo arizasi qanoatlantirilib fuqaroga 321 mln so'm pul mablag'lari undirib berilishi ta'minlandi.
Jizzax viloyat adliya boshqarmasi boshligʻi A.Ergashevning Jizzax shahri “Sayxon” MFY da sayyor qabuli tashkil etildi. Qabulda sektor rahbarlari va boshqa mutasaddi tashkilot vakillari ishtirok etib, ishchi guruh tomonidan aholi murojaatlari oʻrganildi. Maʼmuriy hududi shahar tarkibiga kirsada chekka hudud boʻlganligi uchun mahallada kommunal sohada, yoʻl qurilish, kadastr, bandlik masalalarida muammolar talaygina. Qabul davomida fuqarolarga qonunchilikdagi yangiliklar, imtiyozlar, qulayliklar haqida maʼlumotlar berildi. Insonlarning huquqiy savodxonligi yuqori boʻlsa yashashi va faoliyati davomida tushunmovchiliklarga, muammolarga uchramaydi. Shu sabab barcha murojaatlarga dastlar huquqiy tushuntirishlar berildi, toʻgʻri yoʻl-yoʻriq koʻrsatildi. Murojaatlarning mazmuniga qarab mutasaddi idoralarga yoʻnaltirildi va uning yechimi nazoratga olindi. Aynan adliya organlariga tegishli boʻlgan murojaatlar ish yurituviga qabul qilindi. Asosiy maqsad fuqarolar muammolariga eshim topish orqali xalqimizning turmush farovonligini mustahkamlash, yashash sharoitlari sifatini oshirishdan iborat. Adliya boshqarmasi boshligʻi A.Ergashev sektor rahbarlari bilan birgalikda kadastr masalalari boʻyicha murojaat qilgan fuqarolarning uylariga borib vaziyatni oʻrgandi va muammolarning yechimi boʻyicha huquqiy maslahatlar berildi.
Jizzax radiokanali
Eshittirish: "E'tiboringiz markazida" tok-shousi
Mavzu: Shaxsiy ma'lumotlarni oshkor qilganlik uchun javobgarlik masalalari.
Ekspert: Adliya boshqarmasi bosh maslahatchisi Dildora Jo'raboyeva.
Zamonaviy jamiyatning huquqiy davlatning tamoyillarini mustahkamlashga yoʻnaltirilganligi birinchi navbatda, huquqiy institutlari, shu jumladan, sud va boshqa huquqiy organlarining rolining oʻsishini taʼminlaydi.
Jinoyatlarni samaraliroq tergov va fosh qilish, jismoniy va yuridik shaxslar oʻrtasida vujudga keladigan muammolarni hal qilish uchun jinoiy, fuqarolik, iqtisodiy ishlari jarayonlarida tabiiy, texnik va boshqa maxsus bilimlardan foydalanish zarurati vujudga keladi. Shu kabi maxsus bilimlarni amalga oshirishning bosh shakli sud ekspertizasi sanaladi, uning natijasi – ekspert xulosasi – dalillar manbai sifatida tushuniladi.
Soʻnggi yillarda Oʻzbekistondagi yer toʻlaqonli mulk obyektiga aylangan, u keng ravishda fuqarolik muomalasiga kiritilyapti, shu munosabat bilan fuqarolar, yuridik va boshqa shaxslar ishtirokidagi yer munosabatlarini tartibga keltirish ular uchun alohida ahamiyat kasb etishni boshlagan. Yer bozori bozor iqtisodiyotining asosiy unsurlaridan sanalib, uning kapitalizatsiyasida muhim rol oʻynaydi.
Mamlakat fuqarolariga va yuridik shaxslarga yer maydonlarini sotish Oʻzbekiston Respublikasi Yer qonunchiligi tomonidan koʻzda tutilmagan. Yuqorida keltirilgan fikrlardan mamlakatdagi bozor munosabatlarini rivojlantirish sharoitida qiymat aniqlanishiga quyidagi yer maydonlariga boʻlgan huquqlar turlari lozim deb topilgan:
- umrbod meros mulki;
- doimiy va shoshilinch foydalanish;
- ijara.
Shundan kelib chiqadiki, bozor sharoitida yerdan foydalanishga taʼluqli boʻlgan huquqlar baholanadi (yerga boʻlgan boshqa huquqlar).
Jahon tajribasidan kelib chiqib, ijara munosabatlari shahar yerlaridan foydalanishning eng samarali shakli hisoblanadi. Bunda Oʻzbekistondagi yer bozori rivojlanishining birinchi bosqichida ijara munosabatlari yerni samarador xoʻjalik subyektlariga taqsimlash hamda yerdan ehtiyotkorona va ratsional foydalanishning bosh quroliga aylanishi mumkin.
Ijara munosabatlari mulkdorga va avvalo davlat va munitsipal organlariga yerdan foydalanish samarasini nazorat qilishni amalga oshirish imkonini beradi. Boshqa tomondan, ijarachiga yerdan foydalanish va ishlab chiqarish natijalariga egalik qilish huquqini taqdim etish orqali ijara yer munosabatlarining bozor islohotlarini ragʻbatlantiradi, tadbirkorlik faoliyatini faollashtiradi, yer, asosiy jamgʻarmalar va ishchi kuchi kabi ishlab chiqarish resurslari oʻrtasida nisbatni optimallashtirishga imkon beradi. Shu munosabat bilan, hamda yer bozorida kelishuvlar hajmining bashorat qilingan sezilarli oʻsishidan kelib chiqib, boshqa muhim muammolar bilan bir qatorda, yerga boʻlgan huquqning qiymatini obyektiv baholash masalasi vujudga keladi.
Shu tarzda, ushbu ishni amalga oshirish dolzarbligi amaliy zaruratdan kelib chiqadi.
Hozirgi kunga kelib, sud-tergov amaliyotida koʻpincha shaxsiy qurilish obyektlari va tijorat koʻchmas mulk bilan toʻldirilayotgan yer maydonlariga boʻlgan huquqlarni baholash masalalari vujudga kelayapti, lekin mazkur muammo haligacha oʻz yechimini topmagan, chunki metodik yondashuvlarning birligi mavjud emas va eng muhimi baholash faoliyati bilan shugʻullanuvchi mutaxassislar mavjud metodlarini amaliyotda yetarli darajada qoʻllashmaydi.
Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil
14-noyabr kunidagi 321-sonli “Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi huzuridagi X.Sulaymonova nomidagi Respublika sud ekspertizasi markazi faoliyatini yanada takomillashtirish toʻgʻrisida”gi qarori qabul qilingan. Ushbu qarorga asosan, sud-ekspertlik amaliyotini kengaytirish, sud ekspertizalarining sifati va ishonchliligini oshirish maqsadida Markazda tadqiqotlarning yangi turlarini joriy etish belgilangan. Tadqiqotlarning yangi turlaridan biri yer maydonlariga boʻlgan egalik huquqlari qiymatini ekspert baholash hisoblanadi.
Ushbu qarorga asosan, Oʻzbekiston Respublikasida normativ-bozor usullari bilan yer maydonlariga boʻlgan foydalanish huquqining qiymatini aniqlash boʻyicha Markazning sud qurilish-texnik ekspertizasi boʻlimi tomonidan ekspertlar uchun uslubiy tavsiya ishlab chiqilgan va amaliyotga tadbiq etilgan.
Bugungi kunda Oʻzbekiston Respublikasining “Baholash faoliyati toʻgʻrisida”gi 811-I-sonli Qonuni, Mulkni baholash milliy standartlari, Oʻzbekiston Respublikasida normativ-bozor usullari bilan yer maydonlariga boʻlgan foydalanish huquqining qiymatini aniqlash boʻyicha ekspertlar uchun uslubiy tavsiyalar va boshqa tegishli hujjatlar asosida Markazning sud qurilish-texnik ekspertizasi boʻlimi tomonidan
yer maydonlariga boʻlgan foydalanish huquqining qiymatini aniqlash boʻyicha ekspertizalar oʻtkazilmoqda.
Yuqoridagilardan kelib chiqib, sud qurilish-texnik ekspertizasi boʻlimi ekspertlari tomonidan bevosita yerning oʻzi emas, balki yer maydonlariga boʻlgan foydalanish huquqining qiymati aniqlanadi.
Yana shuni alohida taʼkidlash kerakki, yuqoridagi kamchiliklarni bartaraf etish va Markaz faoliyatini yanada rivojlantirib, boshqa tashkilotlar bilan keng hamda muntazam xamkorlikni kuchaytirish maqsadida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 17-yanvar kunidagi “Sud-ekspertlik faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari” toʻgʻrisidagi PQ-4125-sonli Karori qabul qilindi.
Ushbu Qaror bugungi kunda sud-ekspertlik faoliyatini olib borishda muhim ahamiyat kasb etib kelmoqda. Shuningdek, ekspertiza tadqiqotlarini mustaqil, xar tomonlama toʻliq va xolisona oʻtkazilish kafolatini yanada mustahkamlab beradi.
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “Oʻzbekiston Respublikasida Sud-Ekspertlik Tizimini Takomillashtirish Chora-Tadbirlari Toʻgʻrisida”gi farmoni asosida davlat sud-ekspertiza muassasalari tomonidan jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlariga muvofiq sud-ekspertiza tadqiqotlari oʻtkazilmoqda.
З.М.Махмудова-Х.Сулаймонова номли РСЭМ суд қурилиш-техник бўлими мудираси
Б.Т.Зулфиқоров-Х.Сулаймонова номли РСЭМнинг Жиззах вилоят бўлими етакчи
эксперти